LT & NT Stany Zjednoczone – Kompendium wiedzy, czyli informacje praktyczne. Zweryfikowane ostatnio w kwietniu 2015.
Spis treści
Stany Zjednoczone: Informacje podstawowe
Uwagi ogólne: Hegemon gospodarczy i popkulturowy. Kraj z niesamowicie piękną i zróżnicowaną przyrodą. Budzący różne emocje, co często wynika z różnorodności i podziałów.
Klimat: Zróżnicowany, to duży kraj, zajmujący dużą część kontynentu amerykańskiego, a także swoje filie poza nim.
Język: Angielski, wersja amerykańska. Dogadanie się w innym języku może być trudne, ale zwłaszcza mniejszości biegle posługują się choćby hiszpańskim. W Chicago zaś po polsku czasem da się porozumieć nawet na lotnisku. Zresztą w dzielnicach mniejszości dominują ich rdzenne języki.
Baza noclegowa: Rozbudowana, choć nastawiona na lokalnych turystów. Popularne są zarówno hotele, jak i motele. Można szukać na Booking.
Strefa czasowa: Właściwie to kilka. Od UTC-5 do UTC-11 zimą i od UTC-4 do UTC-10 latem.
Stany Zjednoczone: Transport
Dojazd: Ze względu na odległość praktycznie tylko samolot.
Samochody i transport: Stany są nastawione na podróżowanie samochodem. O ile jeszcze w miastach działa transport publiczny (choć to też zależy od miasta), a między miastami kursują autobusy (no i samoloty, czasem też pociągi), o tyle chcąc zwiedzić coś pomiędzy najlepiej wynająć samochód. System dróg jest rozbudowany, tylko nieliczne są płatne.
Wynajęcie samochodu w USA: Nie ma problemu, jest sporo wypożyczalni. Poza prawem jazdy (polskim) potrzebny jest paszport.
Uber: Amerykański wynalazek, więc tam oczywiście działa.
Stany Zjednoczone: Prawo
Wiza: Kwestia dość problemowa. Ruch bezwizowy do USA działa już od jakiegoś czasu. Nadal jest jednak częściowo ograniczony. Warto jednak pamiętać, że to promesa (niezależnie czy jest to wbita wiza, czy program bezwizowy), więc celnik na miejscu może nas nie wpuścić.
Wizy do Stanów Zjednoczonych – stan obecny: Zostaliśmy objęci systemem Visa Waiver Program (VWP). Przed wylotem trzeba uzupełnić elektroniczny wniosek na stronie ESTA, opłacić go (cena dużo niższa niż dawnej promesy), najpóźniej kilka dni przed wylotem. Na lotnisku zaś procedura bez zmian. Jeśli celnik uzna, że coś mu się nie podoba, może nas zawrócić. Dodatkowo wiza turystyczna przyznana będzie na 90 dni. W przypadku odwiedzenia krajów objętych ścisłymi sankcjami jak Iran, Irak, Syria, Sudan, ale też Kuba po 2011, podobnie jak w przypadku wiz innych niż turystyczne czy biznesowe, automatycznie jest się wyłączonym z Visa Waiver Program i trzeba aplikować o promesę. I tu uwaga, zatajenie informacji o wizytach np. do Iranu, jeśli zostanie wykryte, skutkuje deportacją i dożywotnim zakazem wjazdu na terytorium Stanów Zjednoczonych. Tu warto pamiętać, że Stany nie sprawdzają tego, co jest w paszporcie, ale mogą sprawdzić systemy lotnicze (np. Amadeus), tym samym zweryfikować obecność w kraju objętym sankcjami. Co więcej nawet międzylądowanie w takim kraju sprawia, że wypadamy z VWP. Dodatkowym wymogiem VWP jest też posiadanie paszportu biometrycznego, ale tu warto przypomnieć, że takie są wydawane w Polsce od 2006.
Wizy do USA – stara procedura, wciąż istnieje jeśli nie kwalifikujemy się pod VWP. To jedne z nielicznych wiz, które trzeba załatwiać osobiście, wypełnić kwestionariusz, pojechać do ambasady lub konsulatu na umówione spotkanie. Przejść kontrolę, zapłacić, porozmawiać, by potem móc być zawróconym na lotnisku. Cała procedura w Polsce to nic innego jak promesa wizowa, a nie wiza. Jak pisaliśmy, o przyznaniu wizy decyduje ostatecznie celnik. Niestety sama procedura, jak i zachowanie na lotnisku, jest zwyczajnie uwłaczające. Raczej nie warto korzystać z pośredników wizowych, bo i tak trzeba osobiście udać się do konsulatu. Wiza turystyczna uprawniała do przebywania w USA przez 6 miesięcy.
Przepisy celne: Nic szczególnie istotnego.
Prawo i obyczaje: Przysłowiowa wolna amerykanka. Stany Zjednoczone Ameryki Północnej mają zarówno prawa federalne, jak i stanowe, a wszystkie one są oparte o precedensy, czyli historyczne wyroki. Większość dziwnych przepisów nie ma zastosowania dla odwiedzających, ale przemieszczając się między różnymi stanami można natknąć się na różnice.
Dni wolne: Sobota, niedziela.
Drony: Używanie dozwolone, ale te ważące powyżej 250 gram powinny zostać zarejestrowane na stronie Faadronezone. Uwaga, rejestracja jest płatna i można jej dokonać jedynie z terytorium USA. Można śmiało to zrobić po przylocie w hotelu. Używanie zarobkowe dronów wymaga dodatkowej licencji. W parkach narodowych panuje całkowity zakaz używania dronów.
Bezpieczeństwo w Stanach Zjednoczonych
Szczepienia wymagane: Brak. Warto skonsultować kwestię szczepień na niektóre choroby roznoszone przez komary, np. dengę, zwłaszcza w południowych stanach.
Choroby: Nic szczególnego. Zanotowano przypadki wirusa Zika – to ważna informacja dla kobiet będących lub planujących ciążę.
Bezpieczeństwo kryminalne i polityczne: Stany to raczej bezpieczny kraj. Oczywiście jak wszędzie należy się wystrzegać ciemnych miejsc, ale nawet chodzenie w Los Angeles w środku nocy po centrum, gdzie śpią bezdomni nie jest jakoś szczególnie niebezpieczne, acz w ostatnich latach niestety ulega to pogorszeniu. Tu wychodzi kwestia państwa policyjnego, jak się nie awanturują i nie stanowią zagrożenia, to mogą spać na ulicy. I to jest właśnie chyba największy problem z bezpieczeństwem, duże uprawnienia policji i to, że można tu strzelać w samoobronie. W przypadku kontaktu z władzami, nie należy robić żadnych podejrzanych i gwałtownych ruchów, czy głupich żartów, tyle.
Bezpieczeństwo naturalne: Kraj zróżnicowany. Południe często nawiedzają tornada i huragany. Północ śnieżyce. Dużo dzikich zwierząt. Na Florydzie aligatory potrafią wchodzić do basenów i tak dalej. Dużo można by wymieniać.
Stany Zjednoczone: Płacenie
Waluta: Dolar amerykański (USD).
Płatności kartą i bankomaty: O dziwo wolą płacić gotówką. Karty powszechne, ale w dużej mierze został zbudowany w latach 80., przez co jest przestarzały. Karty nie zawsze są autoryzowane online, więc większe zakupy nawet na stacji benzynowej mogą nie być akceptowane kartą. W drugiej połowie 2015 miał ruszyć program restrukturyzacji płatności (między innymi upowszechnić paypass, który praktycznie nie istniał). Proces ten pewnie potrwa. Bardzo istotnym problemem przy płaceniu jest to, że różne stany mają inne podejście do podatków typu VAT. Nie chodzi tu o stawki, ale o prezentowanie cen. W jednych VAT jest wliczony, w innych ceny są podawane bez podatku. Ten jest doliczany przy płaceniu.
Napiwki: W dobrym tonie. Amerykanie upowszechnili kulturę napiwków, ale jednocześnie nie oczekują od turystów z biedniejszych krajów dostosowania się. W takich przypadkach machną ręką. Jednakże obecnie nawet napiwki się zwiększają i czasem oczekiwane bywa nawet 25% i więcej. I to za mnóstwo różnych usług, powoli ta presja budzi niechęć Amerykanów.
Ceny ogólnie: Dla nas USA to mimo wszystko drogi kraj. Ale przy tym może się okazać, że cła powodują, iż niektóre towary są tańsze niż w Europie.
Prąd i komunikacja w Stanach Zjednoczonych
Internet: Obecnie bez problemu. W 2015 wifi upowszechniło się w porównaniu nawet do 2012. Wtedy jeszcze w wielu hotelach do sieci dało się podłączyć jedynie kablem. Znów jest to problem z rozwojem sieci, która pojawiła się tu bardzo szybko.
Telefony: Roaming działa. Niestety stawki nie są europejskie. Trzeba pamiętać, że to rozległy kraj i sieć komórkowa nie jest tak rozwinięta jak w Europie. W miastach tak, ale poza nimi zasięgu często brakuje. Na drogach łatwiej czasem skorzystać z budki niż z komórki.
Telefon alarmowy: 911.
Gniazdka elektryczne: Własny system, potrzebna przejściówka. Bez problemu do kupienia w Polsce. Standardowa jest ta z prawej strony, te z lewej wchodzą bez problemu (to typ japoński), ale trzeba się nastawiać na te trójbolcowe.
Kuchnia amerykańska
Jedzenie wegetariańskie i lokalne specjały: Bez problemu. Można nawet burgery wegetariańskie kupić. Natomiast warto pamiętać, że sama rdzenna (nie indiańska) kuchnia to raczej fast food. Chyba najbardziej znana, lokalna (ale też nie tylko w USA) jest kuchnia kreolska (Luizjana).
Alkohol: Dostępny bez większych problemów, ale uwaga w niektórych Stanach konieczne jest pokazanie dowodu, czy w naszym przypadku paszportu przy kupnie, niezależnie od wieku. Np. w Newadzie spotkaliśmy się czymś takim. Sporo browarów, czy winnic.
Dostępność barów i restauracji: Dość duża różnorodność. Warto jednak zauważyć jedną rzecz, pomimo obecności dużych sieci, dość dobrze koegzystują mniejsze, miejscowe lokale. Właściwie to nawet jest ich więcej niż sieciówek. Amerykanie lubią lokalne, rodzinne restauracje. Jedzenie ciepłe można też kupić w wielu sklepikach spożywczych.
Kultura Stanów Zjednoczonych
Religia: W teorii żadna, w praktyce dominujący jest protestantyzm.
Ludzie: Amerykanie są bardzo specyficzni. Otwarci, zaczynają sami niezobowiązujące dyskusje z obcymi, ale jednocześnie cenią swoją prywatność. Otwartość kończy się bardzo szybko, nie lubią się spoufalać. Pozornie pozytywnie nastawieni, nie lubią pokazywać negatywnych emocji, że coś im się nie podoba. Są bardzo praworządni, a Stany są państwem policyjnym. Policji jest dużo, kontroli też, oni się temu poddają bez najmniejszych problemów. Policja ma tu duże uprawnienia i o tym trzeba pamiętać.
Toalety: Typ europejski.
Drażliwe tematy: Stany są ogólnie podzielone dość mocno. Zatem polityka oraz sposób widzenia historii. Dziś należy uważać też na zachowania. Przyjacielskie przytulanie się do kogoś może zostać odebrane jako wyraz molestowania, podobnie jak komplementowanie urody, czy ustępowanie miejsca. Dodatkowo takie zachowania w niektórych częściach Stanów mogą uchodzić za dyskryminację. Polaryzacja niestety przybiera na sile.
Turystyczny niezbędnik
Co warto przywieźć: Jeśli chodzi o pojedyncze rzeczy, to elektronikę, ale też czasem ubrania (bo przy pojedynczych ilościach można ominąć cło). Typowym słodyczem jest też czekolada Hershey’s.
Oznaczenia i drogowskazy: Znaków jest mniej, są inaczej ustanowione. Ważne są napisy na drodze i przy niej. Na skrzyżowaniach najczęściej obowiązuje zasada kto pierwszy podjechał, tego się wpuszcza. Zazwyczaj należy się przed skrzyżowaniem zatrzymać, są na drodze namalowane znaki stopu. Światła są umieszczone za skrzyżowaniem. Oznaczenia trochę różnią się między stanami, przepisy również. Przepisy, zwłaszcza dotyczące dopuszczalnej prędkości czy kwot mandatów zależą od władz stanowych, więc są różne.
Informacja turystyczna i mapy: Właściwie przy każdej większej atrakcji znajduje się punkt informacyjny. Same miasta są na tyle rozległe i na tyle mało zabytkowe, że wielu centrów informacji turystycznej nie ma, bo nie ma takiej potrzeby. Za to lokalnie w sklepach czy knajpach łatwo się dowiedzieć o pobliskich atrakcjach.
Gdzie szukać informacji: W Internecie, w filmach, jest też dużo przewodników. To popularne miejsce.
Zwiedzanie Stanów Zjednoczonych
Główne cele turystyczne: Parki narodowe i duże miasta (Nowy Jork, San Francisco, Los Angeles). Do odpoczynku Kalifornia i Floryda.
Jak samodzielnie zorganizować wyjazd do USA: Po kupnie biletów i załatwieniu wizy (jeśli jest potrzebna), Stany są stosunkowo łatwym krajem do zwiedzania. Ludzie są raczej pomocni, prawie wszędzie dojedzie się samochodem. Często można zatrzymać się w motelach.
Jeśli spodobał Ci się wpis, polub nas na Facebooku.
| Szlak amerykański | ||
| – | Praktycznie | |
