Zajęliśmy się już Ceutą, teraz pora na tę zdecydowanie bardziej znaną eksklawę, czyli Gibraltar, wciąż pod brytyjskim protektoratem. Taka mała Brytania w Hiszpanii, choć nie aż tak brytyjska jakby się wydawało. Jest tu wiele do atrakcji zobaczenia. Nas ściągnęły przede wszystkim dwie: 007 i małpy. Ale atrakcje, zarówno te związane z fortyfikacją jak i naturą, to coś naprawdę wartego uwagi.
Spis treści
Gibraltar: Jak dotrzeć? Strefa Schengen?
Na Gibraltar zdecydowanie najłatwiej było pojechać samochodem z Hiszpanii, ale należy pamiętać, że nie zawsze można wynajmowanym samochodem przekraczać granicy (trzeba sprawdzić warunki wynajmu). Trzeba się kierować na La Línea de la Concepción. Tam przed granicą znajdują się parkingi, dalej należy przejść fragment na piechotę przez przejście graniczne, gdzie od razu da się kupić bilety autobusowe, o ile potrzebujemy. Natomiast warto pamiętać, że na mocy porozumienia między Unią Europejską a Wielką Brytanią przy Brexicie, eksklawa została w strefie Schengen. To dalej terytorium brytyjskie, ale nie potrzeba paszportu by tam móc wejść od strony hiszpańskiej.
I tu bardzo ważna uwaga. Gibraltar jest sporo większy niż na to wygląda. W wielu przewodnikach jest napisane, że wystarczy na niego trzy-cztery godziny. Jeśli chcemy tylko wjechać na Skałę, zobaczyć małpy i wrócić, ew. coś jeszcze zwiedzić po drodze, to oczywiście tyle wystarczy. Skała jednak jest na tyle ciekawa, że warto poświęcić jej cały dzień. A i to może być mało, jak zaczniemy zwiedzać atrakcje miasteczka.
Lotnisko gibraltarskie (GIB)
Warto zwrócić uwagę na jedną ciekawostkę. Otóż między przejściem granicznym, a Skałą znajduje się lotnisko. Trzeba przejść przez pas startowy. Czasem jest okazja, by obserwować jak przejście jest zamykane, a następnie ląduje bądź startuje samolot. Zamknięcie trwa około 10 minut, potem przywracany jest ruch pieszy i samochodowy. Dziś lotnisko to obsługuje także Hiszpańską okolicę. Jest też jednym z ciekawszych lotnisk na świecie, właśnie ze względu na specyficzną organizację. Droga powietrzna to druga metoda dotarcia na Skałę, ale zdecydowana większość lotów łączy to miejsce z Wyspami Brytyjskimi, tym samym siatka jest dość uboga.
Małpy na Gibraltarze
Autobusem można się przejechać i wysiąść przy kolejce linowej (Cable Car). Ceny biletów i godziny otwarcia kolejki można sprawdzić tutaj. Kolejką wjeżdża się na Skałę. Nie na sam szczyt, ale na część turystyczną. Tam głównie przebywają magoty gibraltarskie. Populacja tych małp jest utrzymywana sztucznie, są one dużą atrakcją turystyczną. Ale mogą też być utrapieniem dla mieszkańców, czy zwiedzających. Efekt jest taki, że małpy się dokarmia. Dzięki temu siedzą w jednym miejscu i są w miarę łatwo dostępne, ale też raczej spokojne. Niemniej jednak należy uważać, jak robi się z nimi zdjęcia. Oprócz nazwy magot gibraltarski stosuje się też makak berberyjski (łac. Macaca sylvanus). To właściwa nazwa gatunkowa, mianem magotów określamy populację na Skale.
Trasy i zwiedzanie Gibraltaru oraz bilety
Z góry można albo wracać, albo przejść się po Gibraltarze. Jedna z tras to Mediterranean Steps, bez wątpienia trudniejsza, ale zdecydowanie najciekawsza. Niewiele osób się decyduje tamtędy przejść, więc jest zdecydowanie spokojniej i bardziej dziko. Jest to spacer zdecydowanie bardziej wyczerpujący, ale dający wiele satysfakcji, a trud wspinaczki wynagradzają zapierające dech widoki. Mniej więcej na przejście go trzeba liczyć 1,5 godziny. Większość atrakcji Skały znajduje się w ramach rezerwatu (Nature Reserve), wówczas należy kupić bilet, dzięki któremu można wejść do wielu obiektów (co ciekawe kolejka także jest wliczona w cenę, ale można nią wjechać i zjechać nie wchodząc do rezerwatu). Ceny biletów i listę atrakcji można sprawdzić tutaj, gdzie można również je zamówić wcześniej.
Uwaga praktyczna dotycząca darmowych map. Przynajmniej te, które dostaliśmy, były bardziej poglądowe niż praktyczne. Nie dość, że nie były przeskalowane, to jeszcze nie można było polegać na rozgałęzieniach. Wszystko było uproszczone. Warto pamiętać, że większość zwiedzających wjeżdża na górę i albo schodzi, albo zjeżdża. Inni najczęściej używają taksówek, by zobaczyć więcej. Kolejka wwozi nas na miejsce, skąd rozpościera się piękna panorama okolicy, a także dokarmiane są małpy, więc jest ich tu pod dostatkiem. W sam raz by je pooglądać, czy zrobić zdjęcia. Stamtąd też można zacząć trasę po gibraltarskich szlakach.
Fortece, tunele, jaskinie i wątek polski
Do zobaczenia są tu między innymi jaskinie, tunele, fragmenty fortec. Jest tablica pamiątkowa poświęcona Władysławowi Sikorskiemu. Mnóstwo armat. Generał Sikorski zginął 4 lipca 1943 w katastrofie lotniczej, właśnie w tym miejscu. Wypadek ten do dziś budzi kontrowersje historyczne. Dodatkowo pomnik Sikorskiego z 2013 (ze śmigłem) znajduje się południowej części Gibraltaru.
Samo miasto sprawia wrażenie, jakby nakładały się tu kultury hiszpańska, brytyjska i arabska. Są i charakterystyczne czerwone budki telefoniczne, ale czystość bardziej przypomina kraj południa. Bliskość Maroko jest odczuwalna. Tu warto dodać, że nie ma tu typowego podziału terytorialnego, eksklawa jest miastem i Skałą wewnątrz jej obrębu. Gibraltar ma niecałe 5 km długości i 1 km szerokości. Skała Gibraltarska (Rock of Gibraltar lub The Rock) powstała w okresie jurajskim z osadów wapnia. Obecnie wznosi się na 426 m nad poziomem morza. Na dość niewielkiej powierzchni jest ponad 100 jaskiń, niektóre zostały przerobione na część fortecy. Inne jak choćby jaskinia św. Michała są udostępnione dla turystów i oświetlone. Natomiast jaskiń na wybrzeżu Hiszpanii jest całkiem sporo, podobne opisywaliśmy w Alicante czy Nerja.
Warto dodać, że jest tu sporo innych atrakcji, jak pomnik upamiętniający wojnę, pozostałości zamku Maurów, ogrody. Zresztą miasto też żyje, ale wszystko pozostaje w cieniu Skały. Zwłaszcza jak przyjeżdża się tu na krótko. Na dłużej można choćby skorzystać z wycieczek po morzu w poszukiwaniu delfinów, coś co jest dość powszechne na całym wybrzeżu półwyspu (my korzystaliśmy z takiej wycieczki przy okazji rejsu do Benagil).
James Bond i Gibraltar
Na koniec to, co sprowadza nas na Gibraltar, czyli James Bond. Właściwie był tu już dwa razy. W „Żyję się tylko dwa razy” (1967) Lewisa Gilberta z Seanem Connerym nakręcono tu w porcie pogrzeb Bonda. Właściwie poza morzem nic więcej nie widać. W pełnej krasie miejsce to zobaczyliśmy dopiero dwadzieścia lat później w „W obliczu śmierci” Johna Glena z Timothym Daltonem. Tu właśnie dzieje się początkowa sekwencja Bonda. Widzimy i port, i małpy, ale też drogi. Jest tego sporo, wystarcza na wycieczkę śladami 007.
Ekipa Bonda przybyła tu we wrześniu 1986. Ale nie wszystkie sceny, które widzimy w filmie, kręcono na Gibraltarze. Posiłkowano się także Beachy Head w Wielkiej Brytanii, gdzie przede wszystkim było spokojniej, tak ze względu na turystów jak i co ważniejsze wiatr i pogodę.
Gibraltar: Historia i aktualny status
Pomijając to, czym Gibraltar jest dziś, warto zwrócić uwagę na jego historię. Ludzie zamieszkiwali te tereny od najdawniejszych czasów, znaleziono tu nawet pozostałości po neandertalczykach. W starożytności był to obok Ceuty jeden z dwóch Słupów Heraklesa, które wyznaczały koniec znanego świata i były punktem orientacyjnym. W 771, wódz berberyjski Tarik ibn Zijad wylądował tu i rozpoczął podbój półwyspu Iberyjskiego przez Arabów. Arabowie na jego cześć nazwali górę Jabal Ṭāriq, co znaczy góra Tarika. Obecna nazwa to hiszpańska wersja arabskiej. Stała się fortecą, utrzymywaną przez władców Fezu i Grenady. Od 1309 do 1462 zazwyczaj był arabski, ale trwały walki trwały przez cały ten okres. W końcu został hiszpański, co spowodowało walki między książętami, więc od 1501 przejęła go korona.
Jakieś 200 lat później, w 1701 wojska brytyjskie i holenderskie zdobyły Gibraltar. W 1713 na mocy traktatu z Utrechtu, Brytyjczycy dostali go na wieczność. Stał się on strategiczną bazą, aż do II wojny światowej. Hiszpanie próbowali go odbić, ale bez skutku. Dwukrotnie odbyło się też referendum, czy powinien wrócić do Hiszpanii, ale mieszkańcy opowiedzieli się za Wielką Brytanią. Formalnie w 1969 dopiero otworzono przejście graniczne z Hiszpanią. Obecnie status jest uregulowany, a w 2022 Gibraltar uzyskał nawet prawa miejskie.
Jeśli podobał Ci się wpis, polub nas na Facebooku.
| Szlak brytyjski | ||
| Gibraltar | ||
| Szlak filmowy | ||
| Gibraltar | ||
